Поиск по этому блогу

Мой список блогов

пятница, 28 января 2011 г.

MÜQƏDDƏS QURAN TƏFSİRİ (DAVAMI)



BƏQƏRƏ 
SURƏSİNİN
ARDI



             
        
(11) “Onlara: “Yer üzündə (küfr və günah işlədərək, möminləri aldadaraq) fəsad törətməyin!”-dedikdə: “Bizim işimiz ancaq yaxşılıq etməkdir”, - deyə cavab verirlər”.

Münafiqlər müxtəlif günahlar törədirlər, mömin­lərin sirrini onların düşmənlərinə açıb söyləyir və kafirlərlə dostluq edirlər. Onlara, yer üzündə fəsad yaymalarının vasitəsi olan küfr və günah işlətməmələri barə­də xəbərdarlıq etdikdə isə, onlar ancaq xeyirxah işlər gördüklərini bildirirlər. Onlar yer üzündə təkcə fəsad yaymır, həmçinin özlərini elə göstərirlər ki, sanki öz hərəkətləri ilə qayda-qanun yaradırlar. Onlar həqi­qəti təhrif etməyə cəhd edirlər və əxlaqsız cinayətlər edərək bu əməlləri­nin doğru olduğunu düşünürlər. Onlar günah sahiblərindən daha ağır cinayətlər törədirlər, çünki günahkarlar öz etdikləri yaramazlıqların qada­ğan olunduğunu etiraf edirlər ki, bu da onların sonradan xilas olması və hidayət yoluna qayıtmasını asanlaşdırır.
                   

(12) “Bilin ki, onlar fəsad törədəndirlər, lakin (bunu) dərk etmirlər”.

Münafiqlər təkcə özlərini xeyirxah hesab etdiklərinə görə, mömin­lərin əməllərini xeyirli və düzgün  saymırlar. Allah onların iddialarını tək­zib edir və xəbər verir ki, əsil həqiqətdə mürtədliyi yayanlar onlar özlə­ridir. Allahın ayələrini inkar edənlərdən, insanlara Onun yolu ilə getməyə mane olanlardan, Allahı və Onun sevimli qullarını aldatmağa cəhd edən­lərdən, Allaha və Onun Elçisinə (s.ə.s.) qarşı döyüşənlərlə dostluq edərək, bu əməllərini saleh əməllər zənn edən­lərdən daha böyük günahkar, ümumiyyətlə, kim ola bilər? Bundan da böyük şərəfsizlik ola bilərmi?!
Lakin münafiqlər onlara fayda verə bilən elmə malik deyillər. Onların əldə etdiyi biliklər, öz nadanlıq­ları üzündən, onları Allah qarşı­sında bəraət qazanmaq imkanından da məhrum etmişdir. Onların törət­dik­ləri əməlləri isə yer üzündə fitnə-fəsad yayır, çünki bu günahlarına görə bəlalar baş verir, onlar taxıllara, meyvələrə, ağaclara və başqa bit­kilərə zi­yan vurur. Yer üzündə qayda-qanun yaradılması ancaq Allaha itaət etmək və Ona iman gətirmək sayəsində mümkündür. Məhz buna görə Allah məxluqları yaratmış, onları yer üzündə yerləşdirmiş və fasiləsiz olaraq onlara ərzaq və digər nemətlər göndərir ki, insanlar onlardan fayda­lanaraq Allaha itaət və ibadət etsinlər. Lakin insan bu nemətləri təyinatı üzrə isti­fadə etmədikdə, yer üzündə fitnə və şərəfsizlik yayır və bu nemətlərin təmin etmək məqsədilə yönəldildiyi itaəti və ibadəti puç edir.

                            ﮰﮱ                     

(13) “Onlara: ”Başqaları (mühacir və ənsar) iman gətirdikləri kimi siz də iman gətirin!” –deyildiyi zaman (öz aralarında): “Biz də səfehlər (ağılsızlar) kimi iman gətirək?” -deyə cavab verirlər. (Ey möminlər!) Agah olun ki, səfeh onların özləridir, lakin (bunu) bilmirlər”.

Münafiqlərə, təkcə sözdə deyil, mömin səhabə­lərin iman gətir­dik­ləri kimi, qəlbən iman gətirməyi təklif etdikdə, onlar öz pozğun ehtimal­la­rına əsasla­naraq deyirlər: “Doğrudanmı biz də səfehlərin və düşüncəsiz­lərin iman gətirdiyi kimi iman gətirək?” Allah onları rüsvay etsin! Bu şərəfsizlər elə zənn edirlər ki, səhabələri məhz axmaq olmaları və düşün­cə­sizlikləri Allaha iman gətirməyə, vətənini tərk etməyə və kafirlərlə düşmənçiliyə vadar etmişdir. Onlar belə hesab edirlər ki, sağlam düşüncə başqa yol seçməyi tələb edir və bu da onları məcbur edir ki, səhabələri səfeh, özlərini isə müdrik saysınlar.
Lakin Uca Allah onların iddialarını təkzib edərək bildirmişdir ki, məhz münafiqlər özləri əsil səfehlərdir, çünki bir şeyin xeyir gətirdiyini bilməmək və zərərli olanı yerinə yetirmək həqiqi axmaqlıqdır. Bax bu xüsu­siyyət elə tam mənası ilə münafiqlərə xasdır. Eyni zamanda ağıllı, tədbirli olmaq – xeyir gətirən bir şeyi bilməkdən, ancaq faydalı işləri gör­mə­yə can atmaqdan və zərər vura biləcək hər şeydən çəkinməkdən iba­rətdir. Səhabələri və möminləri isə ancaq belə keyfiyyətlərlə səciyyələn­dirmək olar. Adamların əsassız dedikləri sözləri və mənasız çıxışları elə də vacib deyil. Ən zəruri olan – onların hansı keyfiyyətlərə və dəlillərə malik olmalarıdır.
                                         

(14) “Onlar möminlərlə qarşılaşdıqları zaman: “Biz də (sizin kimi) iman gətirdik”,-deyirlər. Halbuki öz şeytanları ilə (onları aldadan dostları ilə) təkbətək qalanda: “Biz də sizinləyik, biz ancaq (möminlərə) istehza edirik”,-deyirlər”.

Münafiqlər dilləri ilə dedikləri sözlərə heç özləri də ürəkdən inan­mırlar. Səhabələrin arasında olduqda onlar özlərini müsəlman kimi qələ­mə verməyə səy göstərir və özlərini elə aparırlar ki, guya onların yolu ilə gedirlər. Amma onlar kafirlərin başçıları olan öz şeytanları ilə təklikdə qaldıqda, o saat deyirlər: “Biz sizin baxışlarınızı eynilə qəbul edirik, amma özümüzü elə aparırıq ki, sanki İslama daxil olmuşuq. Bunu onları ələ salmaq üçün edirik”. Münafiqlər öz şeytanları qarşısında əsil sifətlərini açıb göstərirlər.
                

(15) “(Belə əməllərin müqabilində) Allah da onlara (dünya va axirətdə) istehza edər və (dünyada) onlara o qədər möhlət verər ki, öz zəlalətləri icində şaşqın (və sərgərdan) qalarlar. (Və ya: Allah da onlara istehza edər və onları öz zəlalətləri, tüğyanları içində saxlayar)”.

Zalımcasına edilən hiyləgərlik ancaq buna layiq olana zərər gətirər. Münafiqlər möminləri ələ salırlarsa, Allah bunun əvəzində onların özünü gülünc vəziyyətə salır. Allah bu dünyada onların bəd əməllərini onların özü üçün bəzəkli göstərir. O, möminlərə onları cəzalandırmaq üçün imkan vermir və onlar da elə zənn edirlər ki, həmişə möminlərlə birlikdə olacaq­lar. O, onların zalımlıqlarını çoxaldır və onları şərəfsizliyin və imansızlı­ğın burulğanında kor-koranə dolaşmağa məhkum edir. Qiyamət günü başlandıqda isə Allah onlara işıq bəxş edəcək. Amma möminlərin işığı onların yolunu axıradək nurlandıracağı halda, münafiqlərin işığı sönəcək­dir və onlar, yolun bir hissəsini aydınlıqla gedib sonradan qaranlıqlar içində qaldıqlarına görə olmazın əzabını çəkəcəklər. Hədsiz ümid bəslə­dikdən sonra, onu itirib məyus  qalmaqdan pis daha  nə ola bilər?
Uca Allah buyurur: “O gün münafiq kişi və qadınlar iman gətirənlərə: “(Bizi bir az) gözləyin ki, nurunuzdan bir qədər işıq alaq!” – deyə­cəklər. (Onlara istehza ilə) belə cavab veriləcəkdir: “Geriyə dönüb işıq axtarın!” (Bu sözlərdən sonra) onların (möminlərlə münafiqlərin) arasına qapısının içəri tərəfində mərhəmət və bayır tərəfində əzab olan bir sədd çəkiləcəkdir. (Münafiqlər divarın içəri tərəfində olan möminləri) səsləyib deyəcəklər: “Məgər biz (dünyada) sizinlə birlikdə deyildikmi?!” (Möminlər) belə cavab verəcəklər: “Bəli (bizimlə bir­likdə idiniz). Lakin siz özünüzü (nifaqla, ikiüzlülüklə) fitnəyə saldınız (fitnəyə salıb məhvə düçar etdiniz), siz (möminlərin başına bir fəlakət gəlməsini) gözləyirdiniz və (Allahın birliyinə, Muhəmməd əleyhis­salamın peyğəmbərliyinin həqiqiliyinə) şəkk edirdiniz. Allahın əmri (ölümünüz) gəlib çatanadək sizi xam xəyallar (tamah) aldatdı. Sizi Allah barəsində (Allah rəhmlidir, bütün günahlarınızdan keçər, sizə heç bir cəza verməz deyə) o tovlayan (Şeytan) tovladı! (Ey münafiq­lər!) Bu gün artıq nə sizdən, nə də kafirlərdən (günahlarınızın bağış­lanması üçün) heç bir fidyə qəbul olunmaz. Məskəniniz Cəhənnəm­dir. Sizə yaraşan odur. Ora necə də pis sığınacaqdır!” (Hədid, 57/13-15).
                           ﯿ  

(16) “Onlar doğru yol əvəzində əyri yolu satın almış kəslərdir. Onların alveri xeyir getirmədi və haqq yolu da tapmadılar”.

Uca Allah münafiqləri olduğu kimi gerçək səciyyələndirərək bildi­rir ki, onlar əsil rəhbərliyin yerinə azğınlıq əldə edir və qazanc gətirməyən ticarətə girişirlər. Onlar azğınlıq içində elə ibadət etmək istəyirlər ki, bu, bir malı almaq üçün çoxlu pul verməyə hazır olan alıcının arzusuna bənzəyir. Bu Quran müqayisəsi – müqayisələrin ən yaxşısından və ən gö­zəl­lərindən biridir. Allah ən böyük şəri – azğınlığı – malla, ən böyük xe­yir­xahlığı – doğru rəhbərliyi – mal üçün ödənilən qiymətlə müqayisə edir. Münafiqlər doğru rəhbərliyə etinasız yanaşaraq, azğınlığı ondan üstün tuturlar. Budur onların bağladığı saziş! Onların malik olduğu sifətlər bunlardır və onların bu sifətləri necə də çirkindir!
Əgər dinarı dirhəmə dəyişən adam ziyana uğrayırsa, onda qiymətli daş-qaşı dirhəmə mübadilə edən haqqında daha nə demək olar?! Bəs onda, öz xoşbəxtliyindən əl çəkib, bədbəxtliyə üstünlük verərək, gözəl nəsibinə etinasızlıq göstərib, zavallılığa can atan - həqiqi rəhbərliyi azğınlığa dəy­iş­­dirən adam haqqında nə demək olar?! Belə bir ticarət, əlbəttə ki, ziyan gətirər və bu ziyan ən böyük və ən dəhşətli ziyandır. Uca Allah buyurur: “...Əsl ziyan çəkənlər (axirəti əldən verənlər) qiyamət günü özlərini və ailələrini (özlərinə bağlı olanları) ziyana uğradanlardır. Bax, açıq-aşkar ziyan budur!”(Zumər, 39/15).

Sonra isə Uca Allah bir də vurğulayır ki, münafiqlər doğru yolla getmirlər. Bu onu göstərir ki, onlar yolundan azmış günahkarlardır və doğru rəhbərliyə qətiyyən əhəmiyyət vermirlər. Münafiqləri beləcə çox çirkin xüsusiyyətlərlə səciyyələndirərək, Uca Allah onların barəsində bir ibrətamiz hekayət buyurur.
                                        

(17) “Onların (münafiqlərin) halı (qaranlıq gecədə) od yan­dıran şəxsin halına bənzər. Od (yanıb) ətrafındakıları işıqlandırdığı zaman Allah onların işıgını keçirər və özlərini zülmət içərisində qoyar, (artıq heç nə) görməzlər”.

Bu ibrətamiz məsəl onların vəziyyətinə tamamilə uyğundur, çünki münafiqlər, həqiqətən də, qatı qaranlığı işıqlandırmaq üçün ocaq qalayan adama bənzəyirlər. Belə bir adam oda bərk ehtiyac duyaraq, əli altında hər hansı bir vəsaiti olmadığından, onu başqalarından əldə etməyi bacarır. Alov onun ətrafını işıqlandırdıqda, o, təhlükənin haradan gəldiyini və ha­rada təhlükəsizlik şəraitində daldalanmaq mümkün olduğunu görür. Od ona böyük fayda verir və onu çox sevindirir. O, hətta onu qorumaq haq­qında fikirləşir. Lakin Allah onu bu işıqdan və sevincdən məhrum edir. O  yenə də qatı zülmət içində qalır və barmaqları yandıran kösövlərdən başqa yanında heç nəyi olmur. Onlar artıq ətrafı işıqlandırmaq gücünə malik deyil, amma barmaqları bərk qarsalaya və zərər vura bilər. O insan artıq bir neçə zülmətin əhatəsindədir. Gecənin qaranlığı buludların qaranlığına, yağışın qaranlığına və ocaq sönəndən sonra yaranan qaranlığa qarışmışdır. Bu insanın vəziyyətini necə səciyyələndirmək olar? Münafiqlərin vəziy­yəti də məhz belədir, onlar öz yollarını möminlərin sayəsində işıqlan­dırırlar, çünki özləri bu keyfiyyətə malik deyillər. Əldə etdikləri işıq bir müddət onların yolunu işıqlandırır və onlar bundan bir qədər faydalanır­lar, özlərini saxlayır və mal-mülklərini qoruyurlar. Bu dünya həyatında təhlükəsizliklərinə müəyyən qədər zəmanət əldə edirlər. Lakin ölüm göz­lənilmədən onların başlarının üstünü alır və onları başqasının işığı hesa­bına yaşamaq imkanından məhrum edir. Qəm və kədər onları çulğayır və onlar ən şiddətli cəzaya məruz qalırlar. Qəbirlərinin zülməti imansız­lıqlarının, münafiqliklərinin və hər cür günahlarının zülmətindən daha da qatılaşır. Bütün bunlardan sonra onları Qaynar Məhşərin zülməti gözləyir. Ora necə də çirkin və mənfurdur!
              

(18) “Onlar kar, lal və kordurlar (haqqı eşitməz, danışmaz və görməzlər). Buna görə də (öz pis adətlərindən, yaramaz əməllərindən) dönməzlər”.

Münafiqlər xeyir gətirən nə varsa, onu eşitməzlər, onun haqqında danışılanda, susarlar və haqqa münasibətdə özlərini kor kimi apararlar. Doğru yola qayıtmaq onlara qismət olmayacaqdır, çünki onlar həqiqəti dərk etdikdən sonra, ondan üz çevirdilər. Onlar, nadanlıqları və ya yanıl­dıq­larına görə həqiqətdən üz çevirənlərdən fərqlənirlər. Belələri nə etdik­lərini başa düşmürlər və doğru yola qayıtmaq ehtimalları daha çoxdur.

                                           ﭹﭺ         

(19) “Yaxud (o münafiqlər) qaranlıqlarda göy gurultusu və şimşəklə səmadan şiddətlə yağan yağışa düşmüş kimsələrə bənzərlər ki, ildırımın səsindən ölmək qorxusu ilə barmaqlarını qulaqlarına tıxayarlar. Halbuki Allah kafirləri (Öz elmi, qüdrəti ilə) ehtiva edən­dir (Onun əlindən əsla qaçıb qurtara bilməzlər)”.

ﭿ         ﮂﮃ                  ﮌﮍ               ﮓﮔ                              

(20) “İldırımın çaxması az qalır ki, onların gözlərinin işığını alsın (onları kor etsin). (Şimşək) onlara işıq verdiyi zaman (onun şü­ası ilə) yeriyirlər, üzərlərinə qaranlıq çökdükdə isə (olduqları yer­də) dayanıb dururlar. Əgər Allah istəsəydi, onların qulaqlarını və gözlə­rini əllərindən alardı. Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir”.

Uca Allah münafiqi, leysan yağışın altına düşmüş və o saat bir neçə tərəfdən qaranlığa - gecənin, buludların və yağışın qaranlıqlarına bürün­müş insanla müqayisə edir. O, göy gurultusunu eşidir və ildırımların göz­qamaşdırıcı parıltısını görür və onların işığı qatı qaranlıqda getməyə ona imkan yaradır. Lakin səmada ildırımların çaxması səngiyən kimi, o, da­yanır və yoluna davam edə bilmir. Münafiqlər də eynilə belə bir vəziy­yətdədirlər. Onlar Quran ayələrini, hökmlərini və qadağalarını, vədlərini və təhdidlərini eşitdikdə barmaqlarını qulaqlarına tıxayıb bu hökmlərdən və qadağalardan, xeyirli vədlərdən və ciddi təhdidlərdən üz çevirirlər. Quranın təhdidləri onların canına qorxu salır, vədləri isə onları narahat edir və buna görə də hər vasitə ilə onlardan üz çevirməyə çalışırlar. Güclü leysan yağışına düşən adam üçün göy gurultusu necə nifrət doğurursa, müdrik ayələr də münafiqlər üçün eynilə nifrətamizdir. Adi bir insan ölüm qorxusunu hiss edərək qulaqlarını barmaqları ilə tıxayır və onun xilas olmaq ehtimalı vardır.
Lakin münafiqlərin belə bir imkanı yoxdur, çünki Uca Allah Öz Qüdrəti və Elmi ilə onları hər tərəfdən əhatə edir. Onların Ondan qaçmaq imkanı yoxdur. Belə ki, Allah onların hər bir hərəkətini yadda saxlayır və buna görə, onlar etdiklərinin əvəzini bütövlüklə alacaqlar. Münafiqlər mənəvi karlığa, lallığa və korluğa tutulmuşlar. Onların qarşısında doğru dinə aparan yollar bağlanmışdır. Əgər Allah istəsəydi onları fiziki eşitmə və görmə qabiliyyətindən də məhrum edərdi. Bu kimi sözlərlə Allah münafiqləri qorxudur və onları elə dünyada cəzalandıracağı barədə xəbər­dar edir. Qoy onlar bu cəzadan qorxsunlar və heç olmazsa, qismən də olsa öz yaramazlıqlarından və ikiüzlülüklərindən əl çəksinlər və bilsinlər ki, Allah bütün varlıqların hökmdarıdır və Onun üçün mümkün olmayan heç bir şey yoxdur. Əgər O, Öz nəzərində tutduğunu həyata keçirmək istəsə, kimsə Onun qarşısını ala bilməz və Ona müqavimət göstərə bilməz.
Bu və digər buna oxşar ayələr, insanın əməllərinin Uca Allahın iradəsindən asılı olmadığını iddia edən qədəriyyəçilərin baxışlarını təkzib edir. İnsanın əməlləri də əsil varlıqlardır və Uca Allah istisnasız bütün varlıqların Hökmdarıdır.
                        
(21) “Ey insanlar! Sizi və sizdən əvvəlkiləri yaratmış Rəbbinizə ibadət edin ki, müttəqi olasınız! (Allahdan qorxub pis əməllərdən çəkinəsiniz!)”.

Bu hökm geniş mənada bütün insanlara aiddir. Onlara ibadət məra­simlərinin hamısını Allaha həsr etmək, Onun hökmlərini yerinə yetirmək, Onun qadağanlarından çəkinmək və Onun bütün ilahi hekayətlərinin doğruluğunu qəbul etmək əmr olunur. Allah insanlara buyurur ki, onları hansı məqsəd üçün yaratmışsa, onu həyata keçirsinlər. Uca Alla buyurur: “Mən cinləri və insanları yalnız Mənə ibadət etmək üçün yaratdım!” (Zariat, 51/56).
Ey insanlar! Siz təkcə bir olan Allaha ibadət etməlisiniz, çünki O, sizə saysız-hesabsız nemətlər bəxş edən Rəbbinizdir. O, sizi yoxluqdan xəlq etmiş və əvvəlki insanların nəsillərini də yaratmışdır. O, sizə gör­düyünüz və görə bilmədiyiniz nemətlər vermiş və rahatlıqla yaşadığınız yeri sizin üçün döşəmişdir. Siz ondan, üzərində binalar tikməklə, kənd təsərrüfatı ilə məşğul olmaqla, bir yerdən başqa bir yerə köçməklə və yaxud başqa faydalı fəaliyyətlə məşğul olmaqla xeyir götürürsünüz. Allah göyü evlərinizin damı etmiş və orada Günəşi, Ayı, ulduzları və digər səma cisimlərini yaratmışdır ki, onlarsız sizin yaşayışınız mümkün olmazdı. Əgər Allaha ibadət etməyə başlasanız, hökmən təqva sahibi olarsınız.
Belə bir rəy mövcuddur ki, bu ifadənin mənasına görə, insanlar bir olan Allaha ibadət etməyə başlasalar Allahın qəzəbindən və cəzalarından xilas ola bilərlər, çünki bu halda seçdikləri yol onları belə aqibətdən qoruyar. Başqa bir rəyə görə isə, bu o deməkdir ki, əgər insanlar Allaha ibadət etsələr, onlar möminlərin cərgəsinə düşərlər ki, onların sifətlərin­dən biri də təqva – Allahdan qorxmaqdır. Hər iki şərh doğrudur və bir-biriləri ilə sıx bağlıdır. Allaha layiqincə ibadət edən hər kəs təqvalı mömindir. Hər bir təqva sahibi olan dindar isə Allahın cəzasından və qəzəbindən mütləq xilas olar. Bu, Allahın Elçisinin (s.ə.s.) və onun təliminin doğruluğu xeyrinə olan məntiqi dəlildir.
                                       ﯙﯚ                

(22) “O Allah ki, sizin üçün yer üzünü döşədi, göyü isə tavan yaratdı, göydən yağmur endirdi və onun vasitəsilə sizin üçün müxtəlif meyvələrdən ruzilər yetişdirdi. İndi siz də Allaha (Onun heç bir oxşarı və bənzəri olmadığını) bilə-bilə şəriklər qoşmayın!”.

Sənin üzərindəki səmada nə varsa, hamısı göy adlanır. Şərhçilər belə hesab edirdilər ki, göy adı altında buludlar nəzərdə tutulmuşdur. Uca Allahın iradəsi ilə buludlardan tökülən suyun sayəsində taxıl, xurma və digər meyvə ağacları bitir. Siz meyvələri və taxılı yığırsınız və onlar sizin qidalanmağınızı təmin edir, yaşamağınıza kömək olur, sizi sevindirir və məmnun edir. Allahı heç kimə bərabər, tay tutmayın və məxluqları Ona bənzətməyin, çünki əks təqdirdə siz Allaha ibadət etdiyiniz kimi, həmin məxluqlara da səcdə etməyə başlayacaqsınız, onları, Allahı sevdiyiniz kimi sevəcəksiniz. Belə hərəkətə yol vermək olmaz, çünki o məxluqlar sizə oxşardırlar. Onlar yaradılmışlardır, qidalanmağa ehtiyacları var və öz Yaradanının iradəsindən asılıdırlar. Onlar hətta zərrə qədər olsa da nə yerdə, nə də göydə hakimiyyətə malik deyillər və onlar sizə nə xeyir, nə də zərər verməyə qadir deyillər.
Onları bilərəkdən Allaha şərik qoşmayın, axı sizə məlumdur ki, Onun şərikləri yoxdur. O, məxluqlarını təkcə Özü yaradır, onlara ruzi göndərir və Kainatı idarə edir. Təkcə O, kamil sifətlərə malikdir və sitayiş edilməyə layiqdir. Bəs siz niyə Onunla bərabər digər tanrıçalara ibadət edirsiniz? Sizin davranışınız, doğrudan da, qəribə və anlaşılmazdır.
Bu ayədə təkcə Allaha ibadət etmək hökmü və digər “ilahlara” ibadətin qadağan edilməsi öz əksini tapmış, Allaha ibadətin vacibliyinə inandırıcı dəlillər gətirilmiş və uydurulmuş ilahlara ibadətin əbəsliyi və faydasızlığı göstərilmişdir. Orada qeyd olunur ki, Allah Vahid Rəbdir, varlıqları yaradan, ruzi göndərən və Kainatın işlərini idarə edən də Odur. İnsan, saydığımız məsələlərdə, heç kimin Allaha şərik olmadığını qəbul edirsə, o, hökmən etiraf etməlidir ki, Onunla yanaşı kimsə ibadətə layiq ola bilməz. Bu – tövhidin zəruriliyinin xeyrinə olan və müşrikliyin yan­lışlığını təsdiq edən ən ağıllı məntiqi dəlildir.
                                                          

(23) “Əgər bəndəmizə (Muhəmmədə) nazil etdiyimizə (Qurana) şəkkiniz varsa, siz də (fəsahətdə və bəlağətdə) ona bənzər bir surə gə­tirin və əgər (“bu, bəşər kəlamıdır” sözünü) doğru deyirsinizsə, onda Allahdan savayı (bütün) şahidlərinizi (bütlərinizi, şair və alim­lərinizi bu işdə köməyə) çağırın!”

Ey kafirlər güruhu, Allahın Elçisini (s.ə.s.) qəbul etməkdə uzun müddət inadkarlıq göstərənlər, onun dəvətini rədd edib onu yalançı sayanlar! Əgər, Bizim qulumuza nazil etdiyimiz vəh­yin doğruluğuna dair şübhələr sizə əziyyət verirsə, onda həqiqəti aşkar etmək üçün ədalətli meyardan istifadə edin. Allahın Elçisi (s.ə.s.) sizin kimi bir insandır. O, ən gözəl danışanınız və ən çox biləniniz deyil. Anadan olduğu gündən həyatını necə keçirdiyi sizə məlumdur. O, nə oxuya bilir, nə də yaza bilir. O, Kitabı sizə gətirə­rək, onun Allah tərəfindən nazil edildiyini demişdir, lakin siz ona bildir­miş­siniz ki, kitabı o özü tərtib edib Allahın adına çıxmışdır. Dediyiniz sözlər doğrudursa, onda siz də bu Quran ayəsinə bənzər heç olmazsa bir surə yazın və kimi bacarırsınız köməyə çağırın. Siz əziyyət çəkmədən bu savadsız adamı ötüb keçərsiniz, axı siz bəlağət sahibləri olan şairlərsiniz və siz ona güclü nifrət bəsləyirsiniz. Əgər siz Quran ayəsinə bənzər bir su­rə yaza bilsəniz, onda dedikləriniz doğrudur. Lakin siz bunu edə bilməsə­niz, tamamilə köməksiz qalacaqsınız və sizin bu acizliyiniz Peyğəmbərin (s.ə.s.) doğruçuluğunu və onun insanlara gətirdiyi hər şeyin həqiqət olduğunu sübut edən böyük bir əlamət olacaq­dır. Bax onda sizin hər biriniz onun ardıyca getməlidir ki, hərarəti çox böyük və dəhşətli olan Cəhənnəm odundan xilas ola bilsin. Cəhənnəm, bu dünyada odunla yandırılan alova bənzəmir. O, Allaha və Onun elçilərinə iman gətirməkdən boyun qaçıran kəslər üçün hazırlanmışdır. Allahın Elçisinin (s.ə.s.) peyğəmbərliyinin gerçək­liyinə əmin olduqdan sonra, ona iman gətirməməkdən çəkinin.
Bu və buna bənzər ayələrdə Uca Allah məxluqların Müqəddəs Qurana bənzər bir şey yarada və ya ona qarşı çıxa bilməyəcəklərini kafir­lərə sübut edərək onların acizliklərini göstərir. Uca Allah buyurur: “...Əgər insanlar və cinlər bir yerə yığışıb bu Qurana bənzər bir şey gətirmək üçün bir-birinə kömək etsələr, yenə də ona bənzərini gətirə bilməzlər”.” (İsra, 17/88).
Məgər torpaqdan yaradılmış məxluq hökmdarların Rəbbinin kəla­mı­na bənzər bir söz deyə bilərmi? Məgər heç bir məziyyəti mükəmməl olmayan zavallı insan tam kamilliyə malik və heç nəyə ehtiyacı olmayan mütləq Yaradanın kəlamına bənzər bir söz söyləyə bilərmi? İnsan, doğru­dan da, belə bir şeyə qadir deyil və Müqəddəs Quranı görkəmli şair və ya­zı­çıların əsərləri ilə müqayisə etmək üçün ədəbiyyat sahəsində ən ibtidai biliklərə malik olmaq və onların arasında böyük fərq olduğunu yəqin et­mək kifayətdir.
Bu ayədən həmçinin belə bir nəticə çıxarmaq olur ki, azmış insanın düz yola qayıdacağına o halda ümid etmək olar ki, o çaşqınlığa düşmüş, şübhələr içində əziyyət çəkən, haqqı nahaqdan ayıra bilməyən bir vəziy­yətdə qalmış olsun. Əgər belə bir insan doğrudan da həqiqəti bilmək istə­yirsə, yol onun üçün açılan kimi, o, düz yola gələ bilər. İnadkar kafirlərə gəldikdə isə, onlar həqiqəti bildikləri və onu şüurlu surətdə rədd etdikləri üçün doğru yola qayıtmırlar, çünki onlar, haqq olan din onlara tamamilə aydın olduqdan sonra da belə, ondan üz çevirirlər. Onların bu rəftarı məlumatsız olduqlarına görə deyil və onlar üçün bu vəziyyətdən çıxış yolu qalmamışdır. Eyni sözü şübhə edən kafirlər haqqında da demək olar. Onlar da həqiqəti tapmaq niyyətlərində səmimi deyillər. Əslində, onlar haqqa qarşı laqeyd­dirlər – onlar heç onu axtarmağa da çalışmırlar və əksər hallarda doğru yola gəlmirlər.  Bu ayədə diqqəti, Allahın Öz Elçisini (s. ə. s) Özünün qulu adlandırmasına yönəltmək lazımdır. Bu şərəfli mətndə belə bir ifadənin işlədilməsi ona dəlalət edir ki, Peyğəmbərin (s. ə. s) ən vacib sifətlərindən biri, onun öz vəzifəsini, bir qul kimi, səylə yerinə yetirməsi idi və məhz buna görə də o (s. ə. s), özündən əvvəlki bütün sələflərini və ardıcıllarını ötüb keçdi. Uca Allah Öz Elçisini (s. ə. s) gecə vaxtı Qüdsə apardığını və ona (s. ə. s) Müqəddəs Quranı nazil etdiyini xatırlayarkən eynilə bu cür səciyyələndirmişdir. Uca Allah buyurur:
“Bəzi ayələrimizi (qüdrətimizə dəlalət edən qəribəlikləri və əcaiblikləri) göstərmək üçün bəndəsini (Peyğəmbər əleyhissəlamı) bir gecə (Məkkədəki) Məscidülhəramdan ətrafını mübarək etdiyimiz (bə­rə­kət verdiyimiz) Məscidüləqsaya (Beytülmüqəddəsə) aparan Allah pak və müqəddəsdir...” (İsra, 17/1) );
“Aləmləri (insanları və cinləri Allahın əzabı ilə) qorxutmaq üçün (haqqı batildən ayıran) Quranı Öz bəndəsinə (Muhəmmədə) nazil edən Allah nə qədər (uca, nə qədər) uludur! (Ucalardan ucadır; əzəli və əbədidir, xeyir-bərəkəti bol və daimidir!)” (Furqan, 25/1).

                  ﯿ    ﰁﰂ        
(24) “Madam ki, bele bir işi bacarmırsınız, heç bacara da bilməzsiniz, o halda kafirlər üçün hazırlanmış, yanacağı (günahkar) insanlardan və kibrit daşlarından ibarət olan oddan (Cəhənnəmdən) həzər edin!”

Uca Allah buyurur ki, Cəhənnəm kafirlər üçün artıq hazırlanmışdır. Bu və digər oxşar ayələr Sünnə və camaat tərəfdarlarının baxışlarının doğ­ruluğunu təsdiq edir. Mötəzilələrdən fərqli olaraq, onlar doğrudan da he­sab edirlər ki, Cənnət və Cəhənnəm artıq mövcuddur və xəlq edilibdir.
Bu ayədən belə bir nəticə də çıxarmaq olar ki, tövhid tərəfdarları, hətta ən ağır günahlar işləsələr belə, Cəhənnəmdə əbədi qalmayacaqlar. Bu müddəa xaricilərin və mötəzilələrin baxışlarına ziddir. Uca Allah bu­yu­rur ki, Cəhənnəm kafirlər üçün hazırlanmışdır və əgər Allaha itaətsizlik edən tövhid tərəfd arları orada əbədi qalmalı olsaydılar, onda Cəhənnəmin təkcə kafirlər üçün yaradılmasından bəhs edilməzdi. Buradan belə bir sonuca gəlmək olar ki, günahkarlar ancaq törətdikləri küfr və müxtəlif günahlardan ibarət olan cinayətlərə görə cəzalandırılmağa layiqdirlər.
Uca Allah kafirlərin cəzalandırılması barədə xatırladıqdan sonra xeyirxah əməl sahibləri olan möminlərin mükafatlandırılması haqqında xəbər verir. Uca Allah Öz Kitabında belə hallara tez-tez yer verir. O, qul­larını cəzalandırmaqla qorxudur və onları mükafatlandırmaqla isə həvəs­ləndirir ki, onlar heç vaxt qorxu hissini unutmayaraq, həmişə xoş ümid­lərlə yaşasınlar. Uca Allah buyurur:

                       ﭜﭝ             ﭣﭤ            ﭪﭫ      ﭮﭯ         ﭳﭴ          

(25) “(Ya Peyğəmbər!) İman gətirən və yaxşı işlər görən kimsələrə müjdə ver: onlar üçün (ağacları) altından çaylar axan cən­nətlər (bağlar) vardır. (O cənnətlərin) meyvələrindən bir ruzi yedikləri zaman: “Bu bizim əvvəlcə (dünya evində) yediyimiz ruzi­dir”, - deyəcəklər. Əslində isə bu (ruzi, meyvələr) onlara (dünyadakı­lara zahirən) bənzər olaraq verilmişdir. Onlardan ötrü orada (hər cəhətdən) pak (olan) zövcələr də var. Onlar (möminlər) orada əbədi qala­caqlar”.

Ey Elçi! Ey onun (s.ə.s) işini davam etdirən möminlər! Bütün qəlbi ilə iman gətirənləri və öz vücudu ilə xeyirxah əməllər yerinə yeti­rərək, imanlarını təsdiq edənləri sevindirin. Onların saleh əməlləri ədalət­lidir, çünki onlar qulların vəziyyətini nizamlayır, onların bu dünyada fira­van yaşamasını və Axirət həyatında müvəffəqiyyət qazanmasını təmin edir, onları müsibətlərdən və bədbəxtliklərdən xilas edərək, Cənnətdə və Mərhəmətli Allahın yaxınlığında olmağa layiq möminlərə çevirirlər. Buna görə, onları müjdələ ki, onlar Cənnət bağlarına düşəcək, orada son dərəcə gözəl ağaclar, ləzzətli meyvələr, sərin kölgəliklər və gur yarpaqlı budaqlar tapacaqlar. Cənnət bağları bu adla ona görə adlandırılır ki, orada kölgəli yerlər boldur və bu, oranın sakinlərini məmnun edir. Onların altından su, süd, bal və şərab çayları axır və Cənnət sakinləri bu çayların yatağını istədikləri məcraya yönəldə bilirlər. Ən müxtəlif meyvələr yetişən Cənnət ağacları onların vasitəsilə suvarılır. Cənnət sakinlərinə o meyvələrdən verildikdə, onlar deyəcəklər: “Bu meyvələr bizim yediklərimiz kimidir”. Bu o deməkdir ki, bütün Cənnət meyvələri ən əla keyfiyyətə malikdir. Onların hər biri yaraşıqlı və ləzzətlidir, orada dadsız meyvələr görməzsən. Cənnətə daxil olduqda, möminlər bir an da olsun belə həzz almaqdan məhrum olmayacaqlar və onlara təklif ediləcək yeməli şeylər onlara hə­mişə misli görünməmiş ləzzət bəxş edəcəkdir.
Belə bir rəy mövcuddur ki, bu ayədən çıxarılan nəticəyə görə, Cənnət meyvələri yerdə olanlarla eyni adlar daşıyacaq, amma dadları ilə onlardan fərqlənəcək. Başqa bir şərhə görə isə, onlar rənginə görə yerdəki meyvələrə oxşayacaq, amma onlardan adlarına görə seçiləcəklər. Üçüncü bir rəyə görə isə, onlar öz gözəl keyfiyyətləri ilə bir-birinə oxşayacaq və möminlərə eyni ləzzəti və zövq verəcəklər. Yəqin, sonuncu şərh daha doğrudur.
Uca Allah Cənnətin otaqlarını, ləzzətli yeməklərini, içkilərini və meyvələrini xatırladıqdan sonra, Cənnət zövcələri haqqında xəbər verir və onları ən gözəl tərzdə səciyyələndirir. O, onları təmizlənmiş zövcələr ad­lan­dırır, lakin onların təmizlənəcəyi və xilas ediləcəyi qüsurları qeyd etmir. Bu isə o deməkdir ki, onlar tamamilə pak olacaqlar.  Onlar təmiz əxlaqa, təmiz əndama, təmiz ağıza və təmiz baxışlara sahib olacaqlar. Onların əxlaqlılığı özünü ərlərinə bəslədikləri vəfalı məhəbbətdə təcəssüm edəcək, ərləri də onları eynilə gözəl xasiyyətlərinə, ərə sədaqətinə, incə davranışına və valehedici nitqinə görə sevəcəklər. Onların bədəni aybaşı­dan, doğuşdan sonrakı qanaxmalardan, spermadan, sidikdən, nəcisdən, bəl­ğəmdən, selikdən və xoşagəlməz iylərdən azad ediləcək, çöhrələri isə gözəl və kamil olacaqdır. Onlar qüsurlardan, çatışmazlıqlardan və eybə­cər­liklərdən xali olacaqlar. Gözəl və nəcib zövcələr olduqları üçün dilləri və baxışları hər cür çirkinlikdən təmizlənmiş olacaq. Onlar öz gözlərini yad kişilərin baxışlarından və dillərini pis sözlərdən qoruyacaqlar.
Bu gözəl ayədə müjdə veriləcək kəslər, müjdənin özü və onların buna nail olacaqlarının səbəbi xatırlanır. Bu xoş xəbəri – müjdəni gəti­rənlər Allahın Elçisi (s.ə.s.) və onun yolunu davam etdirən müsəlman­lardır. Xeyirxah işlər görən möminləri bu müjdələrlə sevindirmək lazım­dır. Müjdə dedikdə, bu kəramətli ayədə təsvir edilən Cənnət bağları haq­qında xəbərlər nəzərdə tutulur. Ona, ancaq haqq dinə iman gətirməklə, əməlisaleh işlər görməklə nail olmaq mümkündür. Bir sözlə, Uca Allah ayədə ən əzəmətli bir müjdəni yada salmışdır ki, bəşəriyyətin ən yaxşı nümayəndəsi onu, yaxşı əməllər edən insanlar üçün gətirmişdir. 
Bu ayədən belə bir nəticə də çıxartmaq olar ki, möminlərə müjdə sevinci bəxş etmək və onları əməlisaleh işlər görməyə ruhlandırmaq və bu işlərə və onların faydalı nəticələrinə görə əcr veriləcəyini xatırlatmaq tərifəlayiqdir. Həm də belə xatırlatmalar insanların xeyirxah işlər görmə­sini asanlaşdırır. Belə ki, insan üçün ən vacib müjdə onun iman gətirməsi və saleh əməllər işlətməsidir.
Bunun ardıyca, bu dünya həyatından ayrılarkən, alınan müjdədir ki, möminlər bundan sonra əbədi səadətə qovuşurlar. Ey Allah, bizə də bu mərhəmətini nəsib et!

Ardını bu ünvanı tıklayıb oxuyun:

понедельник, 24 января 2011 г.


После событий на Манежной площади только ленивый еще не испугался гражданской войны и распада государства. Но на самом деле не так страшен призрак большой межнациональной вражды, как наша неспособность адекватно осмыслить эту угрозу и найти противоядие. Правящая элита пока демонстрирует лишь решимость идти путем жестких полицейских мер, и даже внесистемная либеральная оппозиция скорее за, чем против. Но прикрутить намертво крышку котла, в котором варятся нации, — не лучшее решение национальной проблемы: рано или поздно это приведет к новому взрыву. Гораздо важнее заглянуть в этот котел и понять, в чем причина «несварения народа». «РР» попытался найти ответ на этот вопрос Владимир Антипин, Марина Ахмедова, Юлия Вишневецкая, Андрей Молодых, Дмитрий Соколов-Митрич

Новые русские

— Ну что, экстремисты, фашисты и примкнувшие к ним идиоты, поехали в тюрьму!
Смертельно уставший водитель омоновского пазика сплевывает в окно: младшему из задержанных 14 лет, старшему 43. Возраст, а также национальный состав «русских националистов» выяснится позже, когда в райотделе будут переписывать данные задержанных. Из 39 ксенофобов русские и украинские фамилии носят только 26 человек. Остальные — татары, корейцы, пара чувашей, еврей и один реальный мулат с дредами. Он тоже пришел бить кавказцев.
Услышав про тюрьму, малолетки с задних сидений начинают нервничать.
— Мне же завтра в школу!
— В школу пойдешь лет через пять. И то, если судья добрый попадется, — улыбается здоровенный омоновец. Сопровождающие только что сняли шлемы, и оказалось, что под устрашающим антуражем скрываются вполне человеческие лица. — Да ладно, не ссы. Отпустят вас в отделе, только данные перепишут. Если каждого судить, никаких судей не хватит.
Семерым бойцам предстоит конвоировать до ближайшего отделения милиции задержанных во время драки на площади у ТЦ «Европейский». О том, что происходило в последний месяц 2010 года на площадях Москвы, Питера, Ростова-на-Дону, рассказали и показали все СМИ. Но самое интересное и самое страшное увидел наш корреспондент, оказавшийся вместе с задержанными в милицейском пазике. Как только с шипением закрываются двери автобуса, становится предельно ясно, что никакой «линии фронта» между условными националистами и условными защитниками государственного строя, в сущности, нет. По разные стороны условной баррикады полное идеологическое единение. А значит, во время очередной серьезной бузы граница между этими двумя силами может исчезнуть в любой момент. И этот, самый серьезный, урок минувшего декабря, похоже, еще в полной мере не осознан.
— Вот зачем вы нас загребаете? Вам самим этот беспредел кавказский не надоел? — Бородатый парень лет тридцати дергает ближайшего омоновца за рукав.
— Ты из идейных, что ли? — перебивает омоновец.
— Из идейных.
— Так вот, идейный, и вы все остальные тоже: слушаем сюда. Вы какого хрена приперлись к зверькам с одними кулаками? Вы с кем честно драться собрались, бараны? Вот ты, например, — омоновец за шиворот поднимает с кресла ближайшего к нему подростка, — ты что будешь делать против травмата? Пули зубами ловить? Вы знаете, сколько мы оружия у них сегодня изъяли? Ножи, стволы, кастеты. Каждый из вас спасибо нам должен сказать, что живой сегодня остался.
«Спасибо» раздается с задних рядов.
«Сын готов воевать с отцом. Все признаки гражданской войны налицо, Теперь ты понимаешь, почему никто так и не дал команды разгонять все эти митинги по-взрослому, несмотря на все слова президента? Ни один чиновник никогда не даст такую команду, зная, что в толпе может оказаться его сын»
— Пожалуйста. Вы думаете, нам нравится то, что происходит? Не нравится. Гоняешься за ними на Кавказе, потом приезжаешь, а они уже тут. Вот только е…ть их надо на поражение, а не так, как вы. Зачем про «стрелу» орать на весь мир? Тихо сговариваетесь, выходите и кладете их мелкими партиями. Потом бегом домой и ложитесь спать. Надо перенимать тактику врага. Все, приехали.
Автобус останавливается возле отделения милиции. Старший скрывается за массивной железной дверью. Возвращается минут через пять.
— Едем дальше. Здесь одно зверье. Мест нет.
Все ближайшие райотделы забиты задержанными выходцами с Кавказа. До отделения милиции, в котором «свободные места» есть хотя бы в актовом зале, добираемся спустя три часа после задержания. Весь личный состав на дежурстве уже сутки. Несовершеннолетних забирают в ПДН. Остальным предстоит дактилоскопирование и занесение личных данных в базу московских экстремистов.
— Фамилия?
— N.
Глаза начальника районного уголовного розыска медленно превращаются в блюдца.
— Полковник N из департамента собственной безопасности тебе кто?
— Отец.
Майор медленно и аккуратно рвет протокол, обводит взглядом зал и также медленно и аккуратно говорит:
— Среди задержанных еще дети сотрудников есть?
И русские, и кавказцы видят друг друга только в метро, кафе, на улице и по телевизору. И, возможно, им просто не хватает точек пересечения. В сущности, когда два народа готовы уничтожать друг друга — это ведь тоже своеобразная жажда общения, выразившаяся в такой дикой форме, потому что другой никто не предложил
Семь человек поднимают руки.
— Б…дь, — как-то обреченно выдыхает майор. — Этих в отдельную очередь. Без протоколов. Ну ты-то что на «Киевской» забыл? Тебе-то чего в этой жизни не хватает? А?
Сын полковника внимательно смотрит в глаза майора и негромко, но с вызовом говорит:
— Да потому что достали вы уже! Живете с черных денег. За бабки позволяете им творить беспредел. И вы лично, и батя мой.
Майор неожиданно взрывается.
— Я их сюда пустил?! Да будь моя воля, я бы их за 24 часа вып…л назад в горы. Но как только их тронешь, они жалобы пишут в прокуратуру и отцу твоему. Вот с него и спрашивай.
— Я и спрашиваю.
— Иди на х… отсюда! Сержант, проводи его. Пусть валит, а то потом проблем не оберешься.
— Сын готов воевать с отцом. Все признаки гражданской войны налицо, — сам себе шепчет мой сосед справа. Этот пожилой мужчина — единственный, кто был задержан на месте драки случайно: просто шел с электрички в метро. — Теперь ты понимаешь, почему ОМОНу никто так и не дал команды разгонять все эти митинги по-взрос­лому, несмотря на все слова президента? Ни один чиновник никогда не даст такую команду, зная, что в толпе может оказаться его сын.
— Товарищ майор, а на какой улице отделение находится? — Один из задержанных хочет сбросить эсэмэску друзьям, чтобы приехали и забрали: уже два часа ночи.
— Маяковского.
— Маяковская?
«В девяностые годы была интегрирующая идея: криминал. Сейчас нет даже такой идеологии. И если произойдет возрождение России, чего я очень хочу, то только через кровь. Потому что больше не через что. И это будет наша кровь. Нам суждено быть жертво-приношением»
— Маяковского. Поэт такой был. Владимир Маяковский.
— Через «о» или через «а»?
— Через «ы»!!! — опять взрывается майор. — Вам после школы надо, как в революцию, курсы по ликвидации безграмотности проводить.
— Какой революции?
Майор обреченно машет рукой и выходит из зала. По громкой связи кричат о том, чтобы следственная группа срочно готовилась на выход. В двух кварталах от РОВД очередная массовая драка, есть раненые. Милиционеры бегут к выходу мимо стенда «Сотрудники ОВД на Северном Кавказе» с подзаголовком: «Мира не будет!» Рядом со стендом объявление о наборе сотрудников московской милиции, желающих служить в МВД Ингушетии и Чечни. Москвичам предлагают жилье и сказочную по московским меркам зарплату.
— Идут служить? — спрашиваю у одного из сержантов.
— Мы что, похожи на идиотов? Пусть они сами там служат, а то все к нам в московскую милицию хотят. Сейчас им эту лавочку прикрыли вроде бы.
— Это как?
— Уже месяц, как нам дана негласная установка на работу выходцев с Кавказа не брать. Ни на какие должности.
Через час мне то же самое скажет начальник отделения. Спустя еще два часа всех задержанных отпустят, выписав штраф в 50 рублей за «переход проезжей части в неположенном месте».

Ненависть как шанс

Если наблюдать за межнациональным противостоянием последнего месяца не с идеологических позиций, а глазами наивного чукотского юноши, то волей-неволей приходится распроститься с некоторыми иллюзиями.
Иллюзия первая: национализм — это патология, удел маргиналов, не заслуживающих диалога. Пока мы так думали, национализм из грязных подворотен добрался до чистых офисов и аудиторий престижнейших вузов страны. Корреспондент «РР» испытал легкий шок, когда, встретившись с пресс-секретарем ДПНИ Аллой Горбуновой, узнал, что она преподает в Университете дружбы народов и радикальные националистические взгляды никак не дискредитируют ее в глазах коллег.
Переоценка ценностей полным ходом идет и в коридорах МГУ.
— Нельзя сказать, что все разом стали ксенофобами, — делится своими наблюдениями третьекурсник Макс. — Просто проблема стала доступной для обсуждения вслух. И большинство сочувствуют тем, кто был на Манежке. Слова «достали» и «давно пора» звучат все чаще.
Игнорировать возросший статус националистических идей — значит дать право этим идеям захватывать все новые умы и сообщества. Призывы «заткнуть глотку ксенофобам», которые раздавались с трибун митинга «Москва для всех», лишь рекрутируют новых экстремистов. Миллионы нормальных людей, которые пока еще просто недовольны действиями этнических диаспор, оказываются в ситуации, когда их никто не слушает кроме реальных наци-экстремистов.
Иллюзия вторая — наивная уверенность в том, что граница противостояния проходит между русскими с одной стороны и нацменьшинствами с другой. В реальности же острые антикавказские настроения разделяют люди самых разных национальностей, в том числе и многие представители самих кавказских народов. Разлом носит скорее не межнациональный, а межцивилизационный характер. По одну сторону разрозненное, атомизированное интернациональное большинство, желающее говорить и думать по-русски, а жить по-европейски. По другую — сплоченные этнические сообщества, члены которых хотят получать все блага современной цивилизации, не порывая при этом со своими традиционными архаичными ценностями.
Иллюзия третья — это мнение, что даже для немногочисленных реальных нацистов главными врагами остаются «черные». Это не так. Националистический дискурс в последние годы стремительно эволюционирует в сторону антигосударственного. «Этнический беспредел лишь следствие предательства действующей власти» — эта мысль становится все более популярной на форумах националистов.
Наконец, иллюзия четвертая и главная — это ни на чем не основанная надежда, что все межнациональные проблемы можно разрулить при помощи символа веры кота Леопольда. Но реальная жизнь не мультик, и в ней социальные проблемы не лечатся одними лишь психологическими припарками. Чтобы найти рецепт объединения нации, следует признать одну неполиткорректную вещь: советское наследство в виде добровольно-прину­ди­тельной дружбы народов уже растрачено, и сегодня наш стартовый капитал в отношениях между кавказским и российским миром не любовь, а ненависть, причем обоюдная.

Новые нерусские

После четырех часов дня в широких коридорах Академии труда и социальных отношений малолюдно. Несколько студентов, в которых угадывается кавказское происхождение, стоят у окна. «Девушка, а девушка!» — зовут они проходящую мимо сокурсницу. Она не откликается, проходит мимо. В академии много студентов с Кавказа. Ее ректор Евгений Кожокин говорит, что это связано в том числе с тем, что образование дает возможность сделать карьеру, а молодежь с Кавказа на это ориенти­рована.
— Вы, как ректор академии, в которой учится много кавказцев, предпринимали какие-то действия после событий на Манежной площади? — спрашиваю я.
Кожокин долго молчит, видимо, взвешивает слова.
— Я встретился с группой студентов, которые пользуются авторитетом среди своих товарищей, и поговорил с ними. — Пауза. — Они мне ответили, что рассматривают академию как свой дом и сделают все возможное, чтобы в ней не было никаких эксцессов. Они сказали, что никакой необходимости ехать к «Европейскому» они не видят. И скажут другим, чтоб не ездили.
— Может, это они только ректору так сказали?
— Я склонен им верить.
— У ваших студентов с Кавказа есть какие-то качества, отличающие их от русских студентов?
— Есть некоторые особенности. У нас, европейцев… трудно подобрать другое слово — русских, украинцев, эстонцев, немцев, французов… идет длительный кризис института семьи. У мальчиков недостаточно мужская психология. А на Кавказе мужское воспитание сохранилось в гораздо большей степени. И мы должны перенимать друг у друга лучшее, ведь все заинтересованы в том, чтобы наша российская нация была сильной.
Я ухожу разговаривать со студентами — мальчиками, вышедшими из сохранившегося «института семьи», в котором им изо дня в день прививали настоящую мужскую психологию. У одного из них на кепке написано «Ингушетия».
— Как вы думаете, почему кавказскую молодежь, то есть вас, не любят? — спрашиваю я, и они посмеиваются.
— Кавказ — тоже Россия, — поправляют меня, и я вижу, что они до конца нашего разговора будут осторожничать и проявлять осмотрительность.
— Ладно, ставлю вопрос по-другому: почему ненавидят именно кавказцев, а не, скажем, татар?
— Потому что, сколько я себя помню, всегда так и было, — говорит один.
— У каждого есть свои цели. Мы приехали сюда, чтобы учиться, а потом работать, — говорит другой. — Вот вы ведь в Манежке не участвовали? Потому что у вас есть цель. И я не участвовал, и мои друзья не участвовали. Потому что у нас тоже есть цель.
— И вы ничего не чувствуете, когда кричат: «Е…ть Кавказ»? — спрашиваю я и ловлю неодобрительные взгляды.
— Если я увижу, что идет толпа и это кричит, я, клянусь словом ингуша, никакой злобы не почувствую. Потому что ни один из этой толпы не выйдет и не скажет мне эти слова в лицо.
— А если выйдет и скажет?
— За мои восемнадцать лет мне не говорили, моим братьям не говорили, моему отцу не говорили.
— Но вдруг скажут?!
— Тогда ответят за свои слова, если вдруг.
— Он нам словом скажет, а мы ему поступком ответим.
— А я своему младшему брату говорю: как бы там ни было, на все закрывай глаза, потому что ты сюда приехал за своей целью.
— Значит, если ваших братьев будут бить, вы не пойдете их защищать…
— Пойдем…
— А чью сторону вы примете? Вы вообще будете разбираться, кто прав, кто виноват?
— Я вам случай приведу… После «Европейского» мы вот с ними, — показывает на друзей, — пошли в «Макдоналдс» на «Юго-Западной». Идем к остановке, а там толпа кавказцев — бегают за девушками, парнями, и женщины от них с криком убегают. Понимаете? И эти кавказцы кричат: «Наших бьют, мы тоже бить будем!» И вот мы лично переходим дорогу и идем туда. И мы им говорим: «Вы женщин оставьте. Идите куда-нибудь с мужиками деритесь». Мы подошли туда не потому, что там были кавказцы, а потому что женщины кричали. А мимо машины едут, люди гуляют, и никто не выходит, чтобы русских защитить.
— А какое вообще у вас отношение к русским?
— Было, что мы ненавидели. Было, что русских ненавидел весь Кавказ. Некоторые и сейчас ненавидят. И вы сами это прекрасно знаете.
— Лично в вашем отношении что поменялось с тех пор, как вы оказались здесь?
— Лично я понял: есть у тебя мускулы, нет — это ничего не меняет. Умение стрелять и драться раньше нужно было, а сейчас надо идти другим путем — учиться, чтобы… к тебе в дом не врывались в масках…
— А я в москвичах открыл такие качества — им дела ни до кого нет. Они увидят, что человек упал, не повернутся: каждый занят своим делом.
— Значит, вы ничего не знаете о москвичах, — говорю я. — Где вы с ними общаетесь?
— В кафе, кинотеатрах, на улицах. Они не понимают, что друга лучше кавказца не бывает. А фанаты — это сброд. Их всего тысяча, а в Москве живут миллионы. Почему они ничего не скажут этой горстке?
— Может быть, потому, что вы пристаете к девушкам на улицах?
— Как?
— Ну, там, кричите: «Эй, красавица!»
— Ну да… А это что — приставать?
— Разумеется.
— А свобода слова? Тут русские девушки сами любят кавказцев.
— Ладно, я видела, как вы приставали к девушке в холле и она прошла мимо.
— А что в этом такого? Это же комплимент!
— Что же вы у себя дома не делаете девушкам такие комплименты?
— Там нельзя. Там все знакомые, все родственницы.
— А раз москвичка не родственница, значит, ее можно оскорблять?
— Эй, красавица — это для вас что, оскорбление?!
— Если для вашей родственницы это оскорбление, то надо думать, и для меня тоже… Вы находитесь в чужом городе, но не хотите соблюдать нормы, здесь установленные.
— Почему это чужой город? Это наш город. Это наша страна. Где написано в Конституции, что девушек на улице нельзя называть красавицами?
— Да, в Конституции этого нет. Но это норма, негласное правило. И если вы будете задавать такие вопросы и носить такую кепку, то никогда не впишетесь в общество.
— Но мы же не нарушаем закон!
— Наступить на ногу — тоже не нарушение закона, — говорю я. — Но это больно, неприятно и… дико раздражает.
— Вы говорите по бытовухе!
— Но отношение к кому-то и складывается из таких бытовых мелочей!
— У нас тоже складывается из бытовых мелочей! — вдруг взрываются мои собеседники. — Когда у нас на Кавказе режут беременных женщин — у нас тоже отношение к русским складывается вот из таких мелочей!!!
— Двадцать минут назад вы мне рассказывали, как любите русских…
— Нет, вы скажите, какое у нас после этого должно складываться отношение?
— Я могу вам только сказать, что далеко не все русские поддерживали ту войну. Но зато они видят, как вы ходите по улицам русских городов в таких вот кепках и задираете русских девушек… Ладно, скажите лучше, почему вы не учитесь в Ингушетии.
— Там нет образования.
— И кем вы хотите стать?
— Мы уже стали. Он — юрист. Он — в банке работает. Он — окончил Московское суворовское училище, участковый уполномоченный.
Я выхожу из кабинета вместе с этими мальчиками, выросшими в «институте семьи» в регионе, где правят связи и деньги, и с детства знающими, что такое война. Они действительно не любят русских. Но русских они и не видели. И русские, и кавказцы видят друг друга только в метро, кафе, на улице и по телевизору. И, возможно, им просто не хватает точек пересечения. В сущности, когда два народа готовы уничтожать друг друга — это ведь тоже свое­образная жажда общения, выразившаяся в такой дикой форме, потому что другой никто не предложил.

Загогулина интеграции

Самый интересный этап в подготовке этой публикации наступил тогда, когда корреспонденты «РР» попытались допросить социологов. Мы решили выяснить, существует ли в их среде более-менее четкое понимание, какая межнациональная стратегия реализуется сегодня в нашей стране. Но оказалось, что ответа на этот вопрос нет не только у политиков, но и у ученых. Если показать их высказывания инопланетянину, он бы ни за что не поверил, что все они — об одном и том же государстве. И такой уровень общественного осмысления этой проблемы, безусловно, говорит о глубоком кризисе национальной политики в современной России.
На самом деле, если не считать этнических зачисток, то человечеству исторически известны две стратегии решения национального вопроса: стратегия плавильного котла и стратегия мультикультурного общества. В первом случае речь идет об успешном взаимопроникновении национальных культур, практик и кровей. Во втором — об их изолированном друг от друга сожительстве в рамках единого государства. Если мы говорим о котле, то главным ингредиентом «сварения» наций является жесткий, не взирающий на этнические различия порядок жизни плюс некая высшая, наднациональная ценность, будь то американская мечта, идеи мировой революции или возрождение ислама. Если же речь идет о мульти-культи, то тут на первое место выходит толерантность в ее предельно неромантичной версии — терпимости, а точнее, даже равнодушии наций друг к другу: вы нас не трогаете, и мы вас не трогаем.
Наиболее ярким примером плавления наций принято считать США, примером мирного сожительства — Канаду. Но на самом деле в чистом виде эти стратегии не реализованы нигде. И Россия на всех исторических этапах своего существования тоже сочетала в себе элементы их обеих. Взять тот же СССР. С одной стороны, в нем работала жесткая линия по вовлечению в единую орбиту всех национальных политических элит, с другой — это были все-таки национальные элиты, привязанные к своим капсулам-республикам. С одной стороны, мощнейшая пропаганда «новой исторической общности людей — советского народа», с другой — развитие всех национальных культур.
Но, несмотря на все противоречия, СССР все же был одним из сильнейших плавильных котлов мира. Чтобы в этом убедиться, достаточно взглянуть на людей старшего поколения. И это не только эффект советской пропаганды дружбы народов. Пропаганда в деле сближения наций вообще играет совсем не такую серьезную роль, какую ей обычно приписывают. Гораздо большее значение имеют единые базовые ценности, а также общие цели и практики. Великая Отечественная война, поднятая целина, освоение нефтяного севера, строительство БАМа — именно эти совместные усилия сближали народы и формировали нацию. Да и американский плавильный котел наиболее эффективно работал во времена освоения Дикого Запада и противостояния СССР, а в последнее время на фоне разочарования в американских ценностях дает сбои.
Значит ли это, что без героических надрывов в этом деле никак? Вовсе нет. Общие цели и практики на базе мощных фундаментальных ценностей — этот рецепт плавления действует и в гораздо менее героические времена. Интересная деталь: среди выходцев с Кавказа в Москве гораздо лучше интегрируются представители немногочисленных и маловлиятельных этносов и тейпов. Их слабость (недостаточно сильная поддержка клана) оказывается их силой. Они вынуждены всего добиваться самостоятельно, принимая индивидуалистическую стратегию жизни.
Значит, главный недостающий ингредиент в остывающем российском плавильном котле — это такой строй жизни, который сделал бы неэффективной поддержку диаспор. Рецепт столь же прост, сколь и трудновыполним. С одной стороны, надо набраться смелости и последовательно свертывать сети этнического влияния: ликвидировать нацквоты в вузах, этнические компоненты в школах, представительства республик в других регионах. С другой — исполниться политической воли, чтобы проводить фундаментальные изменения в масштабах всего государства. Жесткая, но понятная экономика, неподкупная правоохранительная система, вызывающие уважение нормы социальной справедливости — все это перемалывает сознание разных народов не хуже, чем великие стройки и войны.
Сегодняшняя российская реальность такова, что одиночка заведомо проигрывает человеку диаспоры. Но если переформатировать базовые основы государства таким образом, чтобы одиночное плавание стало более перспективным, чем пробивание брешей гуртом, это спровоцирует массовое бегство нацменов из своих диаспор и плавильный котел заработает в полную силу. Представитель любого народа, если только он не фанатик, согласится пожертвовать своей национальной идентичностью лишь в одном случае — если новая идентичность станет для него не потерей, а приобретением. Если его новый статус будет более высоким, чем прежний. А вот с этим-то у нас как раз проблемы: и моральный авторитет государства, и статус общероссийской идентичности сегодня обладают низкой привлекательностью в глазах этнических групп и заслуживают внимания лишь как объект паразитизма.
— Вот вы хотите, чтобы мы интегрировались, а мы приезжаем и не видим, куда интегрироваться, — дагестанец Мурад, с которым мы познакомились в Российском конгрессе народов Кавказа (РКНК), высказал мысль, которую разными словами формулировали почти все наши приезжие собеседники. — Русские теряют свою традиционную культуру — рэп, хип-хоп, девочки с пивом и сигаретами. На нас из-за бороды смотрят косо, а если парень идет с дредами, здесь серьга, там проколото — ему ничего не говорят. На новогоднем утреннике девочка десятилетняя танцует с голым животом, а мать на это смотрит и хлопает. Ну куда это годится?
Мурад работает в школе учителем физкультуры. Жалуется, что родители детям все разрешают, кнута нет, оставили только пряник. Двойки не ставить, голос не повышать — ну что это за воспитание?
— Русский народ был скелетом, сейчас его пытаются удалить, — подхватывает мысль товарища дагестанец Вадим, и я начинаю подозревать, что между этими людьми и русскими националистами гораздо больше общего, чем кажется на первый взгляд. — В девяностые годы была интегрирующая идея: криминал. Да, вот такая странная идея, но она действовала, она перемалывала людей в единую общность. Сейчас нет даже такой идеологии. И если про­изойдет возрождение России, чего я очень хочу, то только через кровь. Потому что больше не через что. И это будет наша кровь. Нам суждено быть жертвоприношением.
РКНК считается самой влиятельной кавказской организацией в России. Ее задача — способствовать интеграции выходцев с Кавказа, сдерживать их бурный темперамент авторитетом аксакалов. Занятие это неблагодарное, их то и дело обвиняют в том, что на самом деле они лоббируют интересы диаспор, и вообще — под личиной миротворцев окопались экстремисты. Под прицелом такой критики недавно оказался один из лидеров РКНК дагестанец Шамиль Османов. В телефонном интервью газете «Метро» он рассказал, что отговаривает кавказскую молодежь от ответных действий, используя своеобразную аргументацию: «Я им говорю — у вас другие задачи, вы приехали сюда учиться и работать. А по законам шариата можете иметь четырех жен. Так что женитесь, заводите детей и работайте честно — тогда не только Москва, но и вся Россия будет наша».
— Я же объяснял, что говорю с этими ребятами на их языке, использую юмор, апеллирую к их мужскому самолюбию. Ну какой мужчина не хочет иметь четырех жен? Может быть, это было не очень осторожно — так говорить, но я же не политик, я не обязан всегда быть сдержанным, я хочу, чтобы была острота…
В РКНК все это уже воспринимается как анекдот: на столе у Шамиля стоит подаренный сотрудниками новогодний сувенир — плюшевый снеговик с табличкой: «Мир, дружба, четыре жены». Вообще Шамиль здесь самый мелкий и несуразный: суетится, много говорит, жестикулирует, как карикатурный еврей. Даже кавказские студенты, с которыми он периодически встречается в офисе, могут позволить себе перебить его или прямо попросить замолчать, хотя в их компании он самый старший.
Все это заставляет меня усомниться в том, что РКНК действительно так влиятелен, как о нем говорят. Судя по словам Османова, группа риска в московском кавказском сообществе — это люди, которые приехали недавно, только оторвались от родителей и почувствовали, что все можно. Наиболее эффективным методом нейтрализации такого контингента он считает метод Кадырова:
— Чеченское представительство здесь очень хорошо работает. Они обо всех правонарушениях сообщают в ГУВД Грозного — там вызывают родителей, чтобы они знали, что вытворяет их сын. После этого не может не последовать реакция. В последнее время мы тоже перенимаем такую тактику работы.
Судя по словам представителей РКНК, молодежь в Москве боится своих родителей куда больше, чем скинхедов. Шамиль рассказал удивительную вещь: оказывается, недавнее убийство дагестанца Магомеда скинхедами в электричке, убийство, которое стало одним из аргументов выйти на улицы с ножами и пистолетами, — всего лишь инсценировка. На днях Шамиль узнал, что этот парень умер от передозировки наркотиков, а родителям сказали, что его избили скинхеды — чтобы их не расстраивать и не позорить семью. И вообще Шамиль говорит, что не знает ни одного достоверно подтвержденного случая убийства кавказца на национальной почве.
Чем больше я слушаю этих милых людей из РКНК, тем яснее в моей голове формулируется главная претензия к тому, что и как они делают. Они пытаются гасить межнациональные конфликты путем укрепления узкоэтнических связей. И главная их претензия к условно русскому народу из той же области: становитесь сильными, становитесь как мы, и тогда вас все будут уважать.
Но в долгосрочной перспективе такая стратегия приведет лишь к архаизации российского общества. Ведь, в сущности, на Манежной площади русская молодежь именно и попыталась действовать по-кавказски — стать сильной, заставить себя уважать за одну лишь свою национальность. Но если эта, как выясняется, общая логика существования и «новых русских», и «новых кавказцев» окончательно восторжествует, то мы будем жить в государстве сильных этнических групп, но не сильной нации. Такое общество обречено на «дагестанизацию» и в конечном счете — на поражение. Потому что в современном мире выигрывают те государства, где сделана ставка на способности людей, а не на их национальную принадлежность.
И именно по этому признаку — по ответу на вопрос, в каком обществе мы хотим жить, — произошел реальный раскол после Манежки. Одни люди, независимо от своей национальности, хотят жить в обществе возможностей, чтобы реализовывать свои индивидуальные амбиции. Другие —стремятся в теплое гнездышко этнических привилегий. И что бы они ни кричали — «Уважай Дагестан!» или «Русские, вперед!», — это люди одной породы, очень слабой и нежизнеспособной в глобальном масштабе, как бы круто ни смотрелись ее представители на Манежной площади, где они так любят кидать зиги или танцевать лезгинку.
Оля — учительница рисования в одной из элитных мос­ковских школ. После очередной задавленной властями Манежки сидим, обсуждаем судьбы России.
— У меня у 6-го класса тема урока: «Город», — рассказывает Оля. — Раздаю ребятам журналы с картинками из разных стран, предлагаю в технике коллажа изобразить любой город мира. Стамбул должны были узнать по мечетям, Прагу по замкам и так далее. К домам можно пририсовывать людей. И вот дети вырезают, рисуют, клеят. Наконец сдают работы. И что я вижу? Обычный скучный город с многоэтажками и серыми домами. К людям подрисованы какие-то баблы со словами. Не могу разобрать почерк, спрашиваю у одного мальчика, что там написано. «Россия для русских!» — отвечает шестиклассник.
— И что ты ему поставила?
— Что-что… Город склеен, техника коллажа использована правильно, задание выполнено. Поставила «пять».
— Это был один такой рисунок?
— Почти все пацаны так нарисовали. Девчонки рисовали Прагу, Барселону и магазины. Так что надежда только на женщин — возможно, они спасут мир.
Комментарии
Авторизуйтесь чтобы оставить комментарий и получить доступ ко всем сервисам на портале Expert.ru
iistorik12 | 20 января 2011 15:42 | ответить
Ужасное журналистское образование. Авторам совершенно нехватает бэкграунда, чтобы писать о проблемах 21-го века. Не к отечественным платным социологам типа "чего изволите" надо было ходить, а читать малотиражную научную литературу по глобальному моделированию, глобализации, столкновениям цивилизаций, теориям развития.
Pavel | 20 января 2011 19:58 | ответить
----Сын полковника внимательно смотрит в глаза майора и негромко, но с вызовом говорит: — Да потому что достали вы уже! Живете с черных денег. За бабки позволяете им творить беспредел. И вы лично, и батя мой.------ Метровыми буквами на кремлевской стене напротив кабинета Президента написать....
Yurivanych | 21 января 2011 6:50 | ответить
Если правда то, что написано, то это действительно страшно: Россия катится к национальному противостоянию и нет никого, кто защитил бы закон. Коррумпированные и националистически ангажированные правоохранители еще покажут себя во всей красе. По моим личным ощущениям - написана правда. Что касается СССР плавильного котла наций, то это действительно было так, но только за Уралом. На Дальнем Востоке никого не интересовало какого ты роду-племени. В Европейской же части и в частности в Московской области все обстояло по-другому: люди помнили свою национальность и недолюбливали пришлых. Бытовой национализм, кажется так это называется.
rina2030 | 21 января 2011 14:15 | ответить
Вот наконец-то, более-менее адекватное описание декабрьских событий и их причин. Если власти не в состоянии обеспечить равенство всех граждан перед законом, то, пожалуйста, получите - всеобщее равенство перед беззаконием. А в условиях кризиса и беззакония преимущества получают вовсе не высококультурные европеизированные одиночки, а сплоченные меньшинства (хоть криминального, хоть националистического толка) с элементарными, но важными для выживания установками. Разговор корреспондентки со студентами-кавказцами напоминает диалог немого и глухого. Человеку с клановым сознанием бессмысленно объяснять мысль Достоевского, что все за всех виноваты. Для него всегда виноват чужой, а член своей семьи, своего тейпа, своего народа – всегда прав.
pinzza | 21 января 2011 18:35 | ответить
Мы просто устали друг от друга. Нам надо разойтись, а потом, может, через некоторое время встретиться, если в том будет потребность. Хватит жить в национальной коммуналке, варить свой суп на общей кухне и смотреть из окна на загаженный общий двор. Это касается кавказцев.
reader | 21 января 2011 23:19 | ответить
@Yurivanych =На Дальнем Востоке никого не интересовало какого ты роду-племени. В Европейской же части и в частности в Московской области все обстояло по-другому: люди помнили свою национальность и недолюбливали пришлых.=--- Верное наблюдение. За Уралом все были пришлые, поэтому все "понаехали" и некого недолюбливать. Напрашивается аналогия с Америкой. Хотя первопоселенцы все равно выстраивают иерархию.
reader | 21 января 2011 23:24 | ответить
@reader Это не "бытовой национализм". Это гастофобия - боязнь "гостя". Более оперируют понятием "Боязнь чужих людей - ксенофобия."
lika_77 | 22 января 2011 0:48 | ответить
А вот и неправда в словах этого ингуша. Я сама с Кавказа, из Дагестана (так называмое в Москве лицо кавказской национальности. Фраза то какая ненормальная.) У нас в Дагестане мужчины всегда сыпят комплементы, если видят красивую девушку (женщину). И пристают похлеще чем в Москве...Мы это списываем на горячий южный темперамент.
ftatyana | 22 января 2011 11:26 | ответить
Большое спасибо! Наконец-то, традиционные признаки ума у аналитиков от журналистики представлены! Чаще - пустота, поверхностность и тупость с любовью к чужому белью. Спасибо! ТОнко! Умно! Грамотно и по-человечески.
ibims | 22 января 2011 18:10 | ответить
Парадокс-сотрудник правоохранительных органов обучает подростков совершению убийств с использованием методов партизан. Все…ситуация на грани! Нечего удивляться неприязни местного населения Северного Кавказа к командированному ОМОНу со своими зачистками мирных поселений посредством карательных мер, практиковавшимися приснопамятным «усмирителем Кавказа» Ермоловым. Вместо борьбы с бандитами они то и дело занимаются обираловкой и неправомерными действиями в отношении мирных жителей. Если кто и занимается вплотную поимкой участников НВФ, так это военнослужащие-уроженцы Кавказа. Что ж, давайте отделять Кавказ, и, недовольные этим, пусть возвратятся восвояси к себе. Либо все должны быть равны в реализации своих прав и исполнении обязанностей. Запреты при приеме на работу по национальному признаку, даже в частные компании,- как реагировать на это без озлобления! Тогда как на Северном Кавказе русским предоставлены преференции при обучении и при приеме на работу. Вообще м, тупик! Либо с огромным терпением ищем пути и способы взаимопонимания и взаимоуважения. Во имя единой и неделимой РОССИИ!
ЯндексДирект